Przeciętny człowiek śpi przez około jedną trzecią swojego życia. Chociaż wielu ludzi uważa, że sen to czas, gdy mózg jest w stanie spoczynku, w rzeczywistości układ nerwowy pozostaje w stanie aktywnym, natomiast jego funkcjonowanie przechodzi przez różne fazy. To sprawia, że sen jest bardziej skomplikowany, niż się wydaje. Ten artykuł przybliży ci proces snu i wyjaśni różne jego fazy w przystępny sposób i prostym językiem. Zachęcamy do dalszej lektury naszego artykułu!

Dwie główne fazy snu

Sen dzieli się na dwie główne fazy: fazę REM (Rapid Eye Movement), w trakcie której, jak sama nazwa mówi, występują szybkie ruchy gałek ocznych pod powieką, oraz fazę NREM (Non-Rapid Eye Movement), gdzie takie ruchy są nieobecne. Nazwy te mają dosłowne znaczenie – w fazie REM gałki oczne poruszają się szybko, a mózg wykazuje wzmożoną aktywność, pojawia się nieregularny oddech i zwiększa się przepływ krwi. To w tej fazie najczęściej śnimy. Jeśli wydaje się, że marzenia senne trwały całą noc, prawdopodobnie dotyczy to fazy REM. Pamiętamy sny zazwyczaj tylko wtedy, gdy obudzimy się podczas fazy REM. W tej fazie mięśnie są całkowicie rozluźnione, co umożliwia organizmowi odpoczynek.

Faza NREM

Faza NREM składa się z trzech etapów. Podczas fazy NREM organizm stopniowo regeneruje się, odrobinę spada temperatura naszego ciała, gałki oczne poruszają się bardzo wolno lub wcale, a oddech staje się regularny i spokojny. Następuje także spadek ciśnienia krwi.

Jakie są etapy w tej fazie snu?

• Pierwszy etap to zasypianie. Myśli stają się chaotyczne, gałki oczne poruszają się powoli, a mięśnie mogą się nagle skurczyć, wywołując uczucie spadania. To często prowadzi do nagłego powrotu świadomości.
• Drugi etap to przygotowanie do snu głębokiego. W tym czasie obniża się temperatura ciała, oddech staje się bardziej regularny, a ciśnienie krwi spada. Obudzenie się w tym etapie może powodować zły nastrój.
• Trzeci etap to sen głęboki, w którym organizm najbardziej odpoczywa. To tu mogą pojawić się niewyraźne sny, a także epizody lunatykowania.

Czas trwania faz snu

Długość poszczególnych faz snu jest zmienna i zależy od różnych czynników, takich jak wiek czy zdrowie. Pierwszy etap NREM trwa około 7 minut, ale może być dłuższy. Drugi etap trwa około 20 minut, a następnie pojawia się sen głęboki. Jego długość maleje wraz z kolejnymi cyklami. Faza REM trwa początkowo około od piętnastu do 20 minut, ale w miarę upływu nocy się wydłuża. Pełen cykl snu trwa od 80 do 120 minut, a aby odpowiednio się wyspać, potrzeba około 4-6 pełnych cykli w ciągu nocy.

Podsumowanie

Sen to złożony proces, którego zrozumienie może pomóc w zapewnieniu prawidłowego wypoczynku. Melatonina, hormon, który reguluje rytm snu, może być pomocna w utrzymaniu zdrowych faz snu i zapewnić odpowiedni odpoczynek.